Pilot inzet expertise vanuit speciaal onderwijs aan regulier onderwijs werkt!

Ontwerp pilot

Aan de tekentafel van deze pilot stonden meerdere partijen; de gemeenten Overbetuwe en Lingewaard, het bestuur van De Linge, IKC Donatushof en De Onderwijsspecialisten. Met elkaar gingen ze in gesprek en kwamen tot een gemeenschappelijk ontwerp van een pilot. Het belangrijkste doel van de pilot was om leraren meer handelingsbekwaam te maken het geven van onderwijs aan leerlingen met moeilijk verstaanbaar gedrag. Als je leraren meer tools en handelingsbekwaamheid biedt zou het kunnen betekenen dat je minder leerlingen hoeft door te verwijzen naar het speciaal onderwijs. Liesbeth Smallegange; directeur De Ommezwaai: ‘Ik vond het voornamelijk heel belangrijk dat de pilot gericht was op het structureel begeleiden van leraren uit het regulier onderwijs vanuit een gedeelde visie. Als je op een goede manier Passend Onderwijs wil laten vormgeven, moet -je leraren ook daadwerkelijk iets te bieden hebben. Vanuit Passend Onderwijs worden er allerlei arrangementen aangeboden, maar vaak is dit niet voldoende omdat de arrangementen meer gericht zijn op de coaching van leraren voor een aantal uren in de week. Wij wilden tijdens de pilot dat er iemand vanuit het speciaal onderwijs voor een paar dagen in de week daadwerkelijk aan de slag ging op een reguliere school in plaats van een aantal uren coaching. De omstandigheden op IKC Donatushof in Bemmel waren voor de pilot zeer geschikt, dus daar zijn we aan de slag gegaan.”

In de praktijk

Ingeborg Kruithof, leerkracht op  De Ommezwaai, was degene die de pilot mede in praktijk moest brengen.“Het was heel toevallig want op het moment dat Liesbeth naar mij toe kwam met de vraag of ik de mee wilden doen aan de pilot om ICK Donatushof, had ik net mijn opleiding afgerond als gedragsspecialist. Wat dat betreft matchte het goed, ik ben toen anderhalf schooljaar aan de slag gegaan op IKC Donatushof. Vanuit de bovenbouw ben ik stapsgewijs alle klassen langsgegaan. Wat mij opviel was dat ik overal erg welkom was. Ik kon gelijk al praktisch tips en tops geven bijvoorbeeld door gebruik te laten maken van beloningssystemen in de klas. Een beloningsysteem is een middel om te komen tot reflectie en het is een goede tool om een positieve sfeer in de groep te creëren. Positieve feedback geven aan leerlingen en het gewenst gedrag niet zomaar als vanzelfsprekend beschouwen. Een mooi voorbeeld hiervan is de knikker pot. In alle klassen is een lege glazen pot neergezet en steeds als een leerling iets ‘goeds’ deed bijvoorbeeld hard werken, iemand helpen of goed doorzetten, kreeg de leerlingen een beloning; namelijk een knikker en die werd in de glazen pot gedaan. Wanneer er zoveel knikkers in de glazen pot zaten dat de streep werd gehaald kreeg de hele klas een groepsbeloning. Dit werkte positief op de groepssfeer. Ook op de leerlingen die minder complimentjes krijgen en die moeilijk verstaan gedrag laten zien, want die worden op een positieve manier geprikkeld om ook een compliment te krijgen. Het was heel mooi om te zien dat de pijlers “structuur en relatie” ook op IKC Donatushof werkten.“

Opbrengsten

De leraren van ICK Donatushof hebben, tijdens de pilot, geleerd om in gesprek te gaan met leerlingen en ervaren dat het belangrijk is om zelf het contact met de leerling( en) te herstellen. Het team werd  meer handelingsbekwaam t.a.v. leerlingen die moeilijk verstaanbaar gedrag lieten zien. Daardoor konden deze leerlingen, door middel van maatwerk, ook in Bemmel onderwijs (blijven) volgen. De opbrengsten zijn uiteindelijk beschreven in een implementatiedocument voor de Donatushof en worden op deze manier gewaarborgd in hun onderwijsconcept. Het succes zit in het feit dat deze professionalisering breed gedragen werd in het team en werd uitgevoerd vanuit de onderwijsvisie van de school, structureel aangestuurd door de directeur en IB-er in samenspraak met De Ommezwaai. Ook is deze manier van werken  mede aanleiding geweest voor de regiocoördinator van Overbetuwe en Lingewaard. Zij heeft de werkwijze aangepast van de mensen van het ondersteuningsteam aldaar. “Ik denk dat de ‘winst’ van de pilot ook interessant kan zijn voor andere scholen van De Onderwijsspecialisten. Actief de samenwerking opzoeken met gemeenten en samenwerkingsverbanden kan leiden tot meer thuisnabij onderwijs voor leerlingen met speciale onderwijs- en ondersteuningsbehoeften en meer leraren die handelingsbekwaam zijn in het onderwijs aan deze leerlingen. Wij zijn trots dat wij, als speciaal onderwijs, door de pilot expertise hebben kunnen ontvangen en overdragen,” aldus Liesbeth Smallegange.